Sokol PAJA
*Botoi “DIELLI” 
Vota e emigrantëve ka qenë ndër premtimet më të bujshme në fushatat elektorale të forcave politike shqiptare në tranzicionin politik 30 vjeçar. Edhe pse është pemtuar sa herë ka pasur zgjedhje, prapë se prapë, përfaqësimi i diasporës ka mbetur në vend numëro. Partitë në Shqipëri kanë bërë marrëveshje dhe emigrantët kanë mbetur gjithmonë të papërfaqësuar. Shqiptarët në diasporë kudo ku jetojnë e punojnë, një pjesë të rëndësishme të aktivitetit të tyre jetësor ia kushtojnë atdheut. Komuniteti shqiptar bashkohet dhe organizohet në shoqëri patriotike, kulturore, historike, atdhetare, sportive e muzikore. Shqiptarët investojnë familjarisht në shkolla shqipe, në organizata kulturore e patrotike duke e mbajtur të ndezur zjerrin e atdhedashurisë të pasardhësit e tyre.Votën e emigranteve shteti shqiptar e ka detyrim dhe borxh moral të përjetshëm. Shteti shqiptar e ka për detyrë si çdo detyrë tjetër shtetërore që të garantojë të drejtën e votës të gjithë shtetasve shqiptarë jashtë atdheut. Pra çdo shqiptar që mban një pasaportë shqiptare, që ka mbushur moshën e për të votuar, që nuk ka hequr dorë nga nënshtetësia, që gjendet në regjistrin kombëtar të gjendjes civile, që ka aftësi dhe zotësi për të vepruar ka të drejtën kushtetuese të ushtrojë vullnetin e tij politik. E drejta e votës së lirë, të fshehtë dhe të barabartë është një nga të drejtat themelore dhe të patjetërsueshme të njeriut, e garantuar nga Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut, Kushtetuta e Republikës dhe ligjet e shtetit shqiptar. Shteti shqiptar e ka detyrim të panegociueshëm ofrimin dhe garantimin e të drejtës së votës shqiptarëve kudo gjenden jashtë kufijve territorialë shtetërorë. Pse partive politike nuk u intereson vota e diasporës? Partitë Politike në Shqipëri nuk janë aspak të interesuara që shtetasve të tyre tu mundësojnë të drejtën e shprehjes së vullnetit politik me anë të votës. Partitë politike nuk e duan votën e diasporës pasi këtë votë: nuk e kntrollojnë dot, nuk e manipulojnë dot, nuk e shantazhojnë dot, nuk e blejnë dot. Liderët shqiptarë duan ushtarë të bindur, jo personalitete dhe individualitete që dalin kundër urdhërit të kryetarit të partisë. Kryetarët kontrollojnë gjithçka e vendosin për gjithçka. Një personalitet me kulturë oksidenti nuk do të mund të qëndronte gjatë në një mjedis politik orjentalist.Elektorati shqiptar në kohë zgjedhjesh është nën një presion të jashtëzakonshëm. Partia në pushtet kryesisht dhe ato që pretendojnë të vijnë kërcënojnë elektoratin me asistenca, bursa, kempe, heqjen e familjarëve nga puna, vërsulje mbi shpinë të strukturave shtetërore, ulje në detyrë, transferim në detyrë, e deri në shkarkime masive si pasojë e mos mbështetjes së forcës politike në pushtet. Fushatat karakterizohen me gjuhë urrejtjeje dhe kërcënimi. Zgjerimi i votës e bën pushtetin që të mos e ketë nën kontroll sjelljen e elektorarit dhe opozitës i jep një mundëësi më shumë që të përqafojë të pakënaqur. Partia në pushtet sa herë ka zgjedhje futet më e avantazhuar në betejë, ka administratën që e shtrëngon me anë të presionit, kontrollit, shantazhit e kërcënimit, ka frymën e krijuar e trashëguar prej qeverisjes disa vjeçare, ka buxhetorët që varen direkt prej financimeve të qeverisë, ka faktorin diplomatik dhe kryesisht shumicën e mediave në mbështetje. Një interferim nga jashtë pozitës kryesisht i prish mozaikun zgjedhor dhe kalkulimet për pushtet. Vota e diasporës do ta bënte pushtetin më të përgjegjshëm dhe opozitën më reale në premtimet e saj. Përfshirja e diasporës do rriste nivelin e përfaqësuesve në institucione. Diaspora do e zgjeronte alternativën politike dhe shtetformuese. Kontributi i diasporës do ishte jetik për vendin pasi vitet e fundit nga Shqipëria si pasojë e keqqeverisjes janë larguar specialistët më të mirë: mjekë, infermjerë, arkitektë, inxhinjerë, mësues, ekonomistë etj. Çdo shtetas shqiptar në diasporë, nëse një ditë shteti shqiptar do vihej në shinat e vlerave dhe të meritokrcisë, nuk do e mendonte dy herë kthimin për të kontribuar në Atdhe. Me qëllim që Shqipëria të mos shpopullohet kombëtarisht dhe intelektualisht, pikë së pari ajo duhet tu mundësojë votën shtetasve të saj anëmbanë globit. Vota e diasporës është detyrim ligjor e patriotik i panegociueshëm
