Aurora Allushaj
Në pamje të parë duket shumë e vogël. Buzëqeshja, fytyra e rrumbullakët dhe mirësjellja janë pikat e saj më të forta. Kur e kontaktova për intervistë nuk hezitoi, unë e dua shumë Shqipërinë, mu përgjigj. Dëshiron që një ditë të afërt të vizitojë vendin tonë, pse jo edhe për çështje pune. E pyetur për incidentin që ndodhi në stadiumin “Partizani” të Beogradit, Rosaria Talarico, gazetarja e La Stampës, Il messageros dhe shumë mediave me zë italiane, tregon se përgjegjës për gjithçka ndodhi është UEFA. Talarico rrëfen në këtë interviste eksperiencën si gazetare gjatë luftës së Kosovës dhe gjithçka i ka mbetur nga ajo kohë. Tashmë që kanë kaluar pesëmbëdhjetë vite nga lufta, ajo vazhdon ende ti mbaje të freskëta sekuencat e gjithë kohës së qëndrimit dhe është duke nxjerrë në treg librin e saj për Kosovën.
Kur keni shkuar në Kosovë dhe pse?
Kam qenë në Kosovë tre herë. Dhe kam ndenjur nga 15 ditë. Kam shkruar për të kryer misionin tim si gazetare lufte.
Cili ka qenë momenti më delikat gjatë qëndrimit?
Eksperienca më e veçantë ka qenë pjesëmarrja në zgjedhjen e patriarkut ortodoks të Pejës. Një takim i rëndësishëm, i njëjtë me zgjedhjen e papës për kristianët. Mendohej se do të kishte përplasje midis shqiptarëve dhe serbëve, por gjithçka shkoi mire.
Keni pasur lajme që ju janë censuruar?
Jo, asnjë censurë. Por, kam pasur mundësinë të vizitoj vende shumë të bukura, me një natyrë spetakolare dhe të flisja me njerëz të ndryshëm. Kam njohur kështu një anë të panjohur të Kosovës. Në Itali njerëzit mendojnë ende se në Kosovë ka luftë…..ka ende për te rrëfyer.
E keni ndjekur në media incidentin që ndodhi në stadiumin “Partizani” të Beogradit midis skuadrës Serbe dhe asaj shqiptare?
Ishte një ngjarje që bëri jehonë jo vetëm në median italiane por edhe në atë botërore. E kam ndjekur me jo pak vëmendje për shkak se unë jam e lidhur me Kosovën.
Si e interpretoni atë që ndodhi?
Politika duhet të qëndrojë larg nga fusha e futbollit. Fatkeqësisht shpesh futbolli përdoret si mjet për të provokuar instinktet më të keqe të tifozëve ultras. Ata kanë shumë pak ose aspak interes sportiv dhe thuajse gjithmonë përdoren politikisht sepse janë lehtësisht të manipulueshëm.
Organizatorët duhet të imagjinonin mundësinë për probleme të tilla gjatë ndeshjes duke marrë parasysh problemet e mëparshme Shqipëri-Serbi. Kjo ndeshje nuk duhej të luhej kur siguria për mbarëvajtje të ndeshjes nuk sigurohej. Sporti duhet të jetë një moment takimi,zbavitje, jo lufte.
Kush sipas jush duhet të mbajë peshën e fajit?
Gjithçka rëndon tek kush ka vendosur që të luanin këto dy skuadra dhe mbi të gjitha në një situatë dhe stadium që nuk garantonte sigurinë. Ishte një provokim droni por gjithashtu edhe marrja e flamurit nga lojtarët Serbë.
A mendoni ta rivizitoni Kosovën, tashmë 15 vite pas mbarimit të luftës?
Po, dëshiroj shumë të vizitoj Kosovën. është një tokë që më ka ngelur në zemër së bashku me njerëzit që jetojnë aty.
Në periudhën që keni qenë atje, keni folur me personalitete kosovare, me kë keni pasur komunikim?
Po, kam folur me personalitete të ndryshme: lider politik dhe religjioz. Kam takuar ministrin kosovar të energjisë, monark serb të Deçanit, imam të ndryshëm dhe kryetar komunash.
Keni akoma kontakte me ta?
Po, kam akoma kontakt me gazetarë dhe disa prej personave që kam njohur në udhëtimet e mia në Kosovë.
Si i keni njohur kosovarët?
Më duken shumë të motivuar për të jetuar ashtu siç duhet pas shumë vuajtjesh. Janë njerëz të prerë, me personalitet të fort dhe plotë entuziazëm. Gjithashtu i shikoj të zhgënjyer nga korrupsioni dhe shumë probleme të tjera aktuale në Kosovë, duan të hyjnë në Europë duke menduar se kjo do të përmirësojë ekonominë e tyre. Janë shumë krenarë dhe familja për ta është e shenjtë. Më kujtojnë kalabrezët, për këtë jam ndier si në shtëpi çdo herë kam shkuar atje.
Po serbët?
Mendoj se edhe serbët duan të jetojnë të qetë. Ata jetojnë në një toke që është konsideruar e “tyre” dhe tashmë gjithçka ka ndryshuar. Për ata është e vështirë të marrin dokumentet, duke mos njohur gjuhën shqipe. Lufta ka krijuar mini konflikte që nuk duhet të ekzistonin.
Cili është mendimi juaj për luftën e Kosovës? Mund të evitohej?
Nuk mund të spekuloj se çfare do të kishte ndodhur në të kundërt. Roli im si gazetare është të tregoj atë çfarë ndodh duke i dhënë një arsye. Ndërhyrja e Italisë në luftë është kritikuar shumë dhe mund të gjenden arsye si kundër dhe në favor. Personalisht mendoj se luftërat duhen evituar gjithmonë sepse viktima të saj ngelen gjithmonë njerëzit e dobët dhe të pafajshëm. Ende sot në Kosovë shihen gjurmët e luftës (ura dhe rrugë që duhen ndërtuar), por problem më i madh ngelen njerëzit, në tregimet e tyre lufta nuk ka mbaruar kurrë.
Ka diçka që ju ka goditur dhe vazhdon t’iu kthehet në mendje sapo dëgjoni emrin “Kosovë”?
Ka imazhe që kam kërkuar në librin që po shkruaj. Flas për mrekullitë natyrore, për fëmijët jetim, për entuziazmin e të rinjve, për bashkëjetesën e feve të ndryshme. Një nga gjerat që më ka prekur më shumë ka qenë takimi me një prind të moshuar i cili shkonte çdo ditë të takonte në varreza të birit e vrarë gjatë luftë.
Kur të ktheheni në Kosovë, çfarë do të kërkoni të fotografoni?
Më pëlqen të fotografoj serbë dhe shqiptarë teksa bashkëjetojnë në harmoni, tek arrijnë të mposhtin urrejtjen që transmetohet prej shekujsh.
Jeni dërguar si gazetare lufte në Liban dhe shumë vende të tjera ku ka konflikte, është e vështirë për një femër të ketë një rol të tillë?
Nuk kam menduar kurrë që të qenit një femër është vështirësi. Ka disa vende që është avantazh pasi është më e lehtë të hysh në shumë vende dhe të flasësh me persona që nuk mund të kenë komunikim me seksin tjetër.
Udhëtimet për punë ju kanë bërë të njihni shumë kultura, cila prej kulturave që tashmë njihni i afrohet kulturës italiane?
Në fakt në udhëtimet e mia kam kërkuar të gjej të ndryshmen dhe jo të njëjtën me vendin tim. Kam kërkuar të provoj ushqimet, peizazhet, traditat. Nuk jam tip i personit që kërkon të hajë makarona jashtë Italisë dhe më pas ankohet se janë të ziera shumë (qesh). E bukura në udhëtime qëndron në zbulimin e të resë. Në fakt i gjithë Mesdheu ka ngjashmëri të mëdha me Italinë.
Vendlindja juaj Kalabria ka ngjashmëri të shumta me Shqipërinë. E keni vizituar Shqipërinë?
Jo, në fakt nuk kam qenë kurrë në Shqipëri, por më pëlqen ta vizitoj. Nëpërmjet Kosovës kam mundur të njoh nga afër gjuhën dhe kulturën shqiptare. Dhe më janë shumë familjare për shkak të ngjashmërisë së madhe me Kalabrinë. Në zonën time komuniteti arbëresh është shumë i përhapur dhe i lidhur me traditat e tyre. Ata kanë mbajtur në shekuj gjuhën dhe traditat, për shumë kohë kam qenë drejtoreshë e një televizioni lokal ku gjysmën e programit e bënim në shqip.
Pak më sipër u shprehët se jeni duke shkruar një libër për Kosovën. A mund të na thoni diçka më shumë rreth këtij libri?
Jam duke publikuar një libër për Kosovën me botues Librarinë Universitare. Në këtë libër do t’iu tregoj Kosovën 15 vite nga lufta.
Kam një pyetje të fundit. është folur shumë për trafik organesh gjatë luftës së Kosovës, sipas jush a ka ndonjë të vërtetë në këtë histori?
Sipas Carla Del Pontes, në librin e saj për këtë çështje, ka pasur gjurmë trafiku. Por personalisht nuk di t’iu them asgjë për këtë temë.
